Per Arne Lillebø, Leiar i IOGT region Midt-Norge
18. august 2022
Kvar dag påverkar vi kvarandre gjennom det vi gjer og seier. Ingen av oss lever i eit vakuum. Ansvarlege vaksne er med på å skape trygge og gode oppveksmiljø.
Vi er foreldre, besteforeldre, søsken, familie, kollegaer og vener som møtest. Det vi gjer og seier er med og skaper normer, haldningar og haldningar. Vi har alle eit ansvar for kvarandre og det samfunnet vi er ein del av. Det gjeld i alle livsfasar anten vi er på skolen, i familien, i venekrinsen eller på arbeidsplassen. Eigentleg er det også fint å tenkje på at det vi gjer har verdi for andre. Vi kan faktisk vere med å gjere kvardagen betre for andre med berre måten vi er på, korleis vi viser andre menneske respekt og toleranse. Vi likar alle at vi blir sett og høyrt og akseptert for den vi er. Ved å ta omsyn og vise ansvar vil fleire kunne leve gode liv. Det gjeld også i høve til bruk av alkohol og andre rusmiddel. Alkoholnormer og haldningar er difor viktige ikkje berre for oss sjølv, men også for andre.
Ansvarlege vaksne er med på å skape trygge og gode oppveksmiljø. Krenkingar og påkjenningar tidleg i barneåra gjer oss sårbare gjennom heile livet, ikkje minst i overgangen mellom barn og vaksen. Vi lærer av det vi ser og opplever. Ein oppvekst utan at foreldre eller andre nærståande er påverka av alkohol og endrar åtferd, er viktig for tryggleiken i barn sine liv. Vi påverkar kvarandre og den individuelle fridommen kan raskt bli ei belastning for andre, dersom vi berre tek omsyn til oss sjølv. Kunnskap og erfaring som har vore kjent og beskrive heilt sidan Sokrates og Platon 450 år før Kristus. Fråhaldsrørsla vart starta for å gi sosial frigjering for alle dei som leid under andre sine uheldige alkoholvanar. Asbjørn Kloster, som etablerte Menneskevennen (1859) og DNT (1875), erfarte tidleg korleis alkoholbruk kunne skade familie og samfunn. Han var særleg opptatt av korleis alkoholbruk påverka barn og kvinner sin livssituasjon. Sidan er merksemda mot alkoholbruk og samfunnskostnader tatt vidare av mellom andre psykiater Johan Scharffenberg og fråhaldsrørsla. I dag er Verdens Helseorganisasjon (WHO) og politiske styresmakter opptekne av det same. Fråhaldsrørsla var tidleg ute med å leggja grunnlaget for ei rørsle som har hatt mykje å seia for korleis alkohol- og andre rusproblem kan førebyggast og følkjast opp. Omsynet til dei minste og barna bør alltid gå fremst, men dessverre er det ikkje alltid slik. Mykje er bra, men mange ting kan gjerast betre.
Det er mange viktige førebyggingstiltak som kan setjast i gang. Alkoholbruk er som ringar i vatnet. Når totalforbruket av alkohol stig - tiltek også skadane. På inspirasjonsseminaret skal vi gå gjennom dei beste og mest effektive tiltaka. Vi kan alle hjelpe til gjere ein skilnad. I "bunn og grunn" dreiar alkoholpolitikken seg om normer, haldningar og samfunnsansvar. Vi må ikkje berre peike på andre, men også vere medvitne på det vi kan gjere der vi er. Slik bygg vi eit samfunn som tek omsyn, viser omsorg og solidaritet.
Førebygging gjennom gode haldningar og samfunnsansvar er viktig. Også for økonomien.
Alt dette og meir til vil vi diskutere på inspirasjonseminaret i Ålesund 26. august 2022.
Barn og unge har rett til en trygg og rusfri oppvekst. Det kan kommunepolitikerne legge til rette for, ved å satse på de unge og på forebygging.
I år er det lokalvalg, hvor vi vil sette ruspolitikken på agendaen. Vi ønsker at kommunene forvalter alkoholloven med hensyn til innbyggernes trygghet og trivsel. Vi lanserer nå en rapport om lokal ruspolitikk sammen med Actis.
Bak, bak, bak - tidleg, tidleg, tidleg, var mantraet frå dei to foredragshaldarane Geir Riise og Fred Rune Rahm under IOGT Midt-Norge sitt inspirasjonsseminar i Ålesund 31. oktober. – Ansvarlege vaksne er alfa og omega, meinte Geir Riise, tidlegare generalsekretær i Den Norske Legeforening
Rusfri dag gir anledning til refleksjon rundt rus, og til å vise solidaritet med dem som lider under egen eller andres rusbruk. 8. juni markeres den for tiende gang, og årets tema er "Sommer og rus", med fokus på barna.
Alkohol er ei lovleg vare. Alkohol er ei spesiell vare. Denne væska kan medføre avhengigheit. Det er det ikkje alle væsker som kan. Tenk på vatn eller jus til dømes. Viss alkoholen var ei nyoppfinning anno 2022, trur du ho ville ha vorte godkjent som ei salsvare? Eller ville ein ha tenkt at det er kanskje best at ho ikkje vert selt?
Det er skuffende at Åse Michaelsen, vår folkehelseminister, avviser tiltak som kan bidra til å redusere samfunnets alkoholutfordringer.
Scandicparken i Ålesund
Nå kan du skrive under på Hvit jul 2024. Ved å skrive under og velge alkoholfritt med barn tilstede, påvirker du holdninger og bidrar til en tryggere jul for enda flere barn.
I en fersk episode av "Sterk og Klar"-podcasten blir det diskutert hvorfor folk velger å drikke alkohol, og hvordan vi best kan forebygge alkoholbruk, spesielt blant unge.
Vil du bidra til at flere barn får en trygg og alkoholfri jul? Å hjelpe til med gjennomføringen av Hvit jul-kampanjen er både er meningsfullt og trivelig, og vi trenger deg som frivillig!